1217 d.C.
GERVASIO DI MELKLEY, Piramus et Tisbé
Testo tratto da: E. Faral, Les arts poétiques du XII et du XIII siècle, Bibliothèque de l’Ecole des hautes études...Sciences historiques et philologiques, 238 fasc., Librairie Ancienne Edouard Champion, Paris 1924, pp. 331-335.
Consulte teneros non claudit tutor amantes:
Nam grvis examinat decipiturque levis.
Orbis honor Babilon, orbis laus imminet, orbis
Effigies, orbis balsamus, orbis apex.
Sunt ibi concives convictu, moribus, aevo,
consiliis, opibus conjugiisque pares.
Nascitur hinc virgo, puer hinc, redduntque parentes,
quamvis in sexu dispare, prole pares.
Piramus affectus patris unicus, unica vita,
Uica progenies, unica cura fuit.
Ma tris honor Tisbe, ma tris virguncula, ma tris
Deliciae, matris gloria, ma tris amor.
Flos Asiae nituit, rerum rosa, balsamus orbis,
Naturae speculum, virginitatis apex.
Huic operi laetas jurasses appassisse
Naturam tota sedulitate manus.
Non brevis aut nimius, sed eam velut exigit aetas
Semper habet medium inter utrumque status.
Verticis a summo discriminis artior exit
Linea, candoris sole serena sui.
Inde petunt patulas aures utrimque comarum
Aurea nativo vellera tincta croco.
Crispa capillorum zephiro quasi tincta benigno
Unda, sub immota mobilitate fluit.
Non recipit maculam caliginis ardua frontis
Pities, nec eam ruga senilis arat.
Frontis ab aurora geminaea distantia lucis
Astra supercilii primula luna tegit.
Qua patet arridens oculorum discolor iris
Separat a violis lilia claucus honor.
Temperat excursus aquilae simique recursus
Nasi producta sub brevitate modus.
Depinxere genas oculo sub utroque tumentes
Colli forma rosa, lilia vallis honor.
Plana, tenella, terse sub ocellis pagina vultus
Candentis minio splendidiore rubet.
Hic velut in solio regnat rosa, quippe pudorem
Regem virgineae simplicitatis habet.
Csona sunt aliis oris rosa, balsama naris,
Nix auris, menti lilia, dentis ebur.
Virginis ad vultum marcet rosa, lilia pallent,
Languet leena, latent sidera, Phoebus hebet.
Lactea colla latent, fusis perfusa capillis,
Guttura dant radios liberiora suos.
Est manus ad partes triplici moderata statura:
Ampla vola, digito longa, sed ungue brevis.
Ungue, vola, digitis rubeo, candente, serenis
Flammea, clara, nitens fulget utrimque manus
Qualis ad ingenium mens callid floreat intus
Edocet eloquio lingua faceta foris.
Pecora, mamma, latus, ventre, femur, ilia, lumbi
Brachia, spina, genu, crura pedesque latent,
Segretusque locus uteri, sua mollis Amoris
Regia metropolis imperrique thronus.
Larga tamen vel in his Naturae dextra notari
Argumentosa calliditate potest.
Piramus artis opes virtutum dona, decoris
Munera non tetigit inferiora gradu.
Eloquio similis, par forma, moribus aequus
Enituit, major corpore, crine minor.
Hic est, his cujus Paris, Hector, Ulixes
Nascentes faciem, pectora, membra tenent.
Militat in membris Hector, callescit Ulixes
In sensu, puro ridet in ore Paris.
Virgo puerque pares fuerant quacumque decebat
Et quantae decuit disparitatis habent.
A primis aevi gradibus conjuncto matrum
Disjungi pueros dedocuisse potest.
Quosque dedit primis compar infantia cunis,
Matres conjunctae sedulitatis alunt.
Alternant matres, alternant ubera, coeptos
Mutua vagitus basia saepe premunt.
Saepe docet matrum pietas heu ! caeca futuri
Basia complexu continuare pio.
Ecce rudis teneros infantia vagit amores,
cum non possit adhuc lingua tenella loqui.
Temporis ad duplum multiplicatur amor.
Vivendi modus est una gaudere, dolere
Conjunctum, pariter ire, sedere simul.
Ut ver undenum pubertas proxima sensit,
pecora maturus acrius ussit amor.
Nodus amoris eos constrinxit et altera Tysbe
Piramus et Tysbe Piramus alter erat.
Icinerata diu tandem prorumpit amoris
Flamma, nec ulterius delituisse potest.
Proh! Dolor, exterius quid mentis ad infima verste,
Basia, complexus, blandaquae verba docent.
Invidia famae patrum pervenit ad aures,
Tempore consilium sed puerile brevi.
O quam fortune gravis incostantia! Tandem
Occidit in densa nube serena dies.
Ecce patres, ut amor inceptque gaudia cessent,
Sejunctos rigida calliditate tenent.
Imminet immeritis gravior quam Carere utroque
Semper in insidiis imperiosa parens.
Dum pietas pueros castigat, sedula mulcet
Nunc amor illecebris, nunc tonat ira minis;
Crescentisque frequens incendia foederis auget
Mentio, mortifer cura nociva malo est.
Sed poenae novitas, sed castigatio matrum
Edocuit tacitas dissimulare faces.
Occulteque gemunt quos occupat, anxiat, urit.
Mulcens, blanda, placens passio, poena dolor.
Dissimulatus amor fervntius urit amantes;
Pectora fax gravius incinerata coquit.
Mutua dum quaerunt damni solatia, cernunt
Mutuo, si paries cesserit unus eis.
Hic latet in muro fatalis rimula, visus
Ingressus, nutus janua, noctis iter.
Proh! dolor, occulto nihil occultatur amori
Velatoque videt lumine cuncta Venus.
Ecce patet pueris: quid enim fraudaret amantes
Parva nec artifici cognita rima suo ?
Hic intrant cauto secreti verba sussurro,
A modo compressas expositura faces.
Hic dolor oppositos gemitus dum spirat, amantes
Myrrheus alterni dulcor odoris alit.
Hic flammas cauteque tacent cauteque loquuntur ;
Hic matres sensu callidiore cavent.
Hic loquitur tacito digiti facundia motu.
